Konferencja naukowa w ramach Jubileuszu 650 lat wsi Kasina Wielka
W dniu 11 maja 2013 roku w Domu Strażaka w Kasinie Wielkiej odbyła się konferencja naukowa pt. „Historia, tradycja, kultura”, która zorganizowana została przez Urząd Gminy Mszana Dolna oraz Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.
Sympozjum to jest kolejnym z cyklu imprez odbywających się w ramach obchodów Jubileuszu 650 lecia wsi Kasina Wielka, który przypada na rok 2013. Było to bardzo ciekawe i ważne dla kultury wszystkich Zagórzan wydarzenie ze względu na bardzo interesujące tematy dot. codziennego życia mieszkańców Kasiny Wielkiej.
Konferencję otworzył i powitał przybyłych uczestników oraz gości Wójt Gminy Mszana Dolna Bolesław Żaba. Podkreślił wielką wagę tego wydarzenia w kontekście poznania własnej kultury, tradycji, swoich korzeni i poczucia tożsamości. Podziękował wszystkim prelegentom, którzy do konferencji przygotowali się i wzięli w niej udział w ramach swojego czasu wolnego, zupełnie bezpłatnie. Szczególne podziękowania skierował Wójt do Pani prof. dr hab. Józefy Kobylińskiej, emerytowanego pracownika naukowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, która opracowała i wydała bardzo cenną dla Zagórzan pozycję naukową: ”Studia nad językiem ksiąg gromadzkich wsi Kasina Wielka 1513-1804”.
Dziękujemy Pani profesor za opracowanie i wydanie tego wyjątkowego dzieła, które, jak napisał pan prof. dr hab. Leszek Bednarczuk, jest pracą naukową z dialektologii historycznej, a zarazem encyklopedią wiedzy o życiu codziennym i kulturze dawnych Zagórzan. Możemy z pracy tej dowiedzieć się wiele ciekawych rzeczy na temat nazwy ziemi, majętności i spadków, tytułów, zawodów, nazw zwierząt domowych, pożywienia, zabudowań, stosunków rodzinnych, przestępstw i kar, a także miar czasu. Pani profesor omówiła również i objaśniła imiona i nazwiska ówczesnych mieszkańców wioski – podkreślał Bolesław Żaba. Profesor Kobylińska pomogła również wybrać prelegentów konferencji i czuwała nad tematyką ich odczytów.
Wójt skierował słowa wdzięczności pod adresem Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie - prof. dr hab. Michała Śliwy za pomoc w wydaniu książki i organizację konferencji naukowej. Podziękowania te złożył na ręce prof. dr hab. Kazimierza Karolczaka - Prorektora ds. nauki UP w Krakowie, który był obecny na konferencji.
Wśród przybyłych na sympozjum gości znaleźli się między innymi księża z terenu Gminy Mszana Dolna, z ks. proboszczem Kasiny Wielkiej Wiesławem Maciaszkiem na czele oraz znanym w regionie miłośnikiem kultury ludowej – ks. Janem Zającem ze Śnieżnicy. Swoją obecnością zaszczycili nas również: Jan Puchała - Starosta Limanowski wraz z Wicestarostą – Franciszkiem Dziedziną oraz Tomasz Krupiński - Przewodniczący Rady Powiatu Limanowskiego. Licznie na konferencję przybyli Radni Gminy Mszana Dolna z Przewodniczącym Rady Janem Chorągwickim, Antoni Malczak - Dyrektor MCK „Sokół” oraz dyrektorzy szkół, bibliotek i instytucji kultury z terenu Gminy, nauczyciele miejscowych szkół i wiele innych osób zainteresowanych tematyką konferencji.
Zagadnienia sympozjum „Historia, tradycja, kultura” przedstawili:
prof. dr hab. Feliks Kiryk - wybitny historyk – emerytowany pracownik Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji narodowej w Krakowie, mediewista, badacz historii Polski średniowiecznej; w latach 1993-1999 był rektorem tej uczelni; autor ponad 350 prac naukowych, traktujących przede wszystkim o średniowieczu w Polsce. Ponadto napisał kilkanaście książek z dziejów m.in. Tarnowa, Limanowej, Kamieńca Podolskiego, Proszowic, Brzeska, Mielca, Starego i Nowego Sącza i Sandomierza oraz współtworzył ,,Encyklopedię Krakowa" i ,,Słownik biograficzny historii Polski". Zainicjował serię ,,Dzieje narodu i państwa polskiego" oraz spisał wczesne dzieje Akademii Krakowskiej w książce pt. ,,Nauk przemożnych perła" (1986).
Podczas konferencji Pan profesor przedstawił kwestie związane z „Osadnictwem na ziemi gorczańskiej i rolę zakonu cystersów”.
prof. dr hab. Józefa Kobylińska – emerytowany pracownik naukowy Uniwersytetu Pedagogicznego, w którym przepracowała ponad pół wieku, pełniąc szereg funkcji, m.in. wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej, prodziekana i dziekana Wydziału Humanistycznego; jej zainteresowania naukowe głównie dotyczą historii języka polskiego, toponomastyki, dialektologii, stylistyki, słownictwa i dydaktyki języka polskiego; autorka wielu artykułów, pięciu książek naukowych: 1. ,,Rozwój form dopełniacza liczby pojedynczej rodzaju męskiego", 2. ,,Słowniki w nauczaniu języka polskiego w szkole średniej", 3. ,,Gwara w utworach Władysława Orkana (Fonetyka, Słowotwórstwo, Fleksja)", 4. ,,Świat językowy Władysława Orkana. Słowa i stereotypy", ,,Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej)", 5. ,,Studia nad językiem ksiąg gromadzkich wsi Kasina Wielka 1513-1804" oraz podręcznika: ,,Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego z ćwiczeniami".
Tematem jej wykładu były „Księgi gromadzkie wsi Kasina Wielka jako źródło wiedzy o Kasinie i jej mieszkańcach”.
dr hab. prof. UP Maciej Mączyński - kierownik Katedry Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie; zajmuje się polszczyzną XVII wieku - językiem rękopiśmiennych zabytków klasztornych (kroniki, modlitewniki, statuty), a także stylistyką - językowymi sposobami kreowania postaci literackiej; jest autorem wielu prac naukowych, w tym dwóch książek: ,,Językowy obraz XVII-wiecznego klasztoru sióstr norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu (na podstawie rękopiśmiennej kroniki klasztornej)”, ,,Język dawnych statutów premonstrateńskich. Interpretacje".
Pan profesor mówił o „Sprawach procesowych mieszkańców Kasiny Wielkiej w XVII w”.
dr Ewa Młynarczyk - adiunkt w Katedrze Lingwistyki Kulturowej
i Komunikacji Społecznej w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jej zainteresowania badawcze dotyczą leksyki w ujęciu diachronicznym, stylistyki, struktury tekstu, komunikacji językowej, obrazu rzemiosła we frazeologii. Jest autorką wielu artykułów naukowych, a także książki ,,Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg miejskich i lustracji królewszczyzn)".
Pani dr Ewa Młynarczyk w swoim referacie przedstawiła „Obraz młynarstwa w księgach gromadzkich wsi Kasina Wielka”.
dr Ewa Horyń - adiunkt w Katedrze Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zajmuje się zagadnieniami leksykologicznymi, bada najstarsze i średniopolskie warstwy słownictwa, lingwistyką kulturową, pragmatyką językową. Jest autorką rozpraw naukowych, w tym książki ,,Słownictwo wiejskich ksiąg sądowych ziemi brzeskiej (XVI-XIX w.)".
Podczas konferencji Pani dr omówiła „Obraz rodziny w księgach gromadzkich wsi Kasina Wielka”.
dr hab. prof. UP Krystyna Latawiec - profesor w Katedrze Literatury Polskiej XX wieku, a także Pracowni Dramatu i Teatru; zajmuje się literaturą polską po II wojnie światowej, dramatem polskim po 1956 roku, gatunkami komediowymi, problematyką genologiczną z zakresu dramatologii; jest autorką wielu prac naukowych, trzech wydań książkowych: 1. ,,Na scenie świata i teatru. O dramaturgii Mariana Pankowskiego", 2. ,,Poezja polska w latach 1939-1956. Interpretacje", 3. ,,Dramat poetycki po 1956 roku: Jarosław M. Rymkiewicz, Stanisław Grochowiak, Tymoteusz Karpowicz".
dr hab. prof. UP Krystyna Latawiec przedstawiła nam temat „Bohaterowie powieści Lilian Seymour- Tułasiewicz”.
dr Renata Dźwigoł - adiunkt w Katedrze w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Problematyka jej badań obejmuje głównie etnolingwistykę, polską demonologię ludową, stereotypy etniczne, sacrum pozytywne (Bóg, anioł) i sacrum negatywne (diabeł) w polskiej frazeologii, obraz człowieka w jednostkach frazeologicznych z pola leksykalnego <<DIABEŁ>>; jest autorką wielu artykułów naukowych, a także książki ,,Polskie ludowe słownictwo mitologiczne".
Podczas sympozjum opowiedziała uczestnikom „O diabłach i innych demonach grasujących niegdyś na ziemi gorczańskiej”.
dr Iwona Steczko - adiunkt w Katedrze w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Swoje naukowe zainteresowania koncentruje z jednej strony na projektowaniu i praktycznym zastosowaniu nowoczesnych metod kształcenia językowego na różnych poziomach szkolnej edukacji, z drugiej na prowadzonych w perspektywie diachronicznej badaniach lingwistyczno-kulturowych dotyczących staropolskich nazw chorób, a także tekstów XIX-wiecznych inskrypcji nagrobnych. Jest autorką wielu opracowań metodycznych oraz artykułów lingwistyczno-kulturowych.
Pani dr Iwona Steczko przybliżyła obecnym „Na co umierali mieszkańcy Kasiny w XIX w. na podstawie dokumentacji uzyskanych z ksiąg metrykalnych 1786-1906”.
Konferencję zakończył koncert orkiestry dętej „Echo Zagórzan” z Kasiny Wielkiej, który przez uczestników został nagrodzony wielkimi brawami.
Podsumowania konferencji dokonali: prof. Józefa Kobylińska oraz prof. Maciej Mączyński. Wójt Gminy, Bolesław Żaba, podziękował wszystkim prelegentom za przygotowanie i przedstawienie istotnych z punktu widzenia społeczności Kasiny Wielkiej i okolic tematów, a wszystkim uczestnikom za zainteresowanie i liczny udział.
red. Piotr Lulek
