Ogród nad głową – Zielone dachy – Żyjące ściany
W dniu 18 stycznia 2013 r. Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” w Krakowie zorganizowało konferencję "Ogród nad Głową" mającą na celu przekazanie polskim gminom szwajcarskiego know-how, poprawiającego energoefektywność budynków dzięki "ogrodom na dachach i ścianach", tworzonym w ramach zrównoważonego gospodarowania energią.
Zielone dachy i żyjące ściany przyczyniają się nie tylko do redukcji emisji CO2 i zwiększenia energoefektywności budynków, ale także służą poprawie retencji wody opadowej dla oszczędności energii w systemach ściekowych oraz ograniczeniu powodzi. Ponadto zrealizowanie takich inwestycji pozwala złagodzić efekt „wysp ciepła” czyli emisji ciepła przez samochody, budynki oraz nawierzchnie dróg. Zielone dachy i pionowe ogrody są także sposobem odtwarzania powierzchni zielonej utraconej w wyniku urbanizacji. Stosownie zielonych dachów wiąże się z dodatkowymi kosztami, gdyż zwiększone zostają wymagania dotyczące statyki budynku, zagwarantowana musi być odporność warstw izolacyjnych na działanie korzeni. Przewyższają jednak zalety, a do najważniejszych zaliczamy:
• Redukcję spływu wód deszczowych. Zależnie od grubości warstw spływa z nich zaledwie miedzy 5 a 30% opadu. Dodatkowo odpływ ulega znacznemu spowolnieniu, umożliwia to inwestycje budowlane na terenach pozbawionych sieci kanalizacyjnych lub na obszarach, gdzie infrastruktura kanalizacyjna jest niewystarczająca dla standardowej zabudowy. Poprzez stosowanie zielonych dachów oraz systemów infiltracyjnych można ograniczać lub eliminować coraz częściej wprowadzane opłaty za odprowadzenie do kanalizacji wody deszczowej.
• Ograniczenie różnic temperatur oraz niszczącego promieniowania ultrafioletowego na powierzchnie dachów, skutkiem tego wzrasta średnio dwukrotnie żywotność elementów konstrukcji dachu oraz warstwy techniczne wymagają mniej remontów i napraw.
• Dodatkową ochronę termiczną dachu, pozwalającą zredukować koszty ogrzewania oraz wydatków na klimatyzację w upalne dni. 1 m2 dachu ekstensywnego pozwala zaoszczędzić średnio 2 l oleju opałowego/rok.
• Poprawa mikroklimatu w bezpośrednim otoczeniu zielonych dachów, przez redukcję pyłów i produkcję tlenu – te cechy są szczególnie cenne na terenach zurbanizowanych, gdyż przeciwdziałają tworzeniu się miejskich „wysp ciepła”.
• Zielone dachy minimalizują hałas – zależnie od grubości warstw mierzono zmniejszenie hałasu do 46 dB oraz tzw. elektrosmogu.
• Zielone dachy i ściany stanowią powierzchnie biologicznie czynne, stanowią element tzw. ekokompensacji, dzięki temu możliwe jest prowadzenie inwestycji, które nie mogłyby zostać zrealizowane (np. nie uzyskały pozwolenia na budowę) przy zastosowaniu rozwiązań konwencjonalnych.
• Pozwalają na lepsze wykorzystanie kosztownych terenów miejskich jako terenów zielonych czy ogrodów, co w konsekwencji ma pozytywny wpływ na atrakcyjność inwencji i jej opłacalność.
• Odtwarzają obszary zieleni (bioróżnorodność) utraconą przez zabudowę terenu.
red. Małgorzata Leśniak
Na podstawie Poradnika dla gmin opracowanego przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” „Zasady projektowania i wykonywania zielonych dachów i żyjących ścian”, Kraków 2013.
