Budżet na kolejny rok, nagroda Wójta i wyposażenie dla strażaków – szczególna sesja Rady Gminy Mszana Dolna
W porządku obrad znalazły się tematy istotnie z punktu widzenia funkcjonowania Gminy. Najważniejszą uchwałą, nad którą głosowali radni, był budżet Gminy Mszana Dolna na 2018 rok.
Piątkową sesję rozpoczęto jednak od akcentów, które nie podlegały obradom.
Strażacy z OSP Mszana Górna i OSP Łętowe otrzymali zestawy ratownicze PSP R1 zakupione w ramach realizacji zadań z Funduszu Sprawiedliwości – Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, współfinansowanych ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości. Naczelnik OSP Mszana Górna - Krzysztof Rusnak i Tadeusz Bieniek – jego zastępca oraz Prezes OSP Łętowe - Grzegorz Kołodziej i Zbigniew Florek - Skarbnik odebrali je z rąk Edwarda Siarki – Posła na Sejm RP i Prezesa Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP w Małopolsce, Bolesława Żaby – Wójta Gminy i Prezesa Zarządu Miejsko – Gminnego Związku OSP RP w Mszanie Dolnej oraz Aleksandry Kani – Przewodniczącej Rady Gminy. Zestawy ratownicze, które odebrali strażacy, posiadają najnowsze wytyczne KSRG i zawierają: szyny Kramera, kompletne deski ortopedyczne z pasami i stabilizatorami głowy oraz BurnTec w torbie.
Bardzo uroczystym momentem piątkowej sesji było wręczenie prof. dr hab. Józefie Kobylińskiej nagrody Wójta Gminy Mszana Dolna za osiągniecia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury. Bolesław Żaba, wręczając nagrodę, podkreślił wieloletnie działania Pani Profesor na rzecz ochrony dóbr kultury i tradycji ludowej tego regionu. Gratulacje nagrodzonej złożyła również Aleksandra Kania – Przewodnicząca Rady Gminy Mszana Dolna.
Prof. Kobylińska jest Zagórzanką z krwi i kości, niekwestionowaną ambasadorką tej kultury. W uzasadnieniu do wniosku o przyznanie nagrody zawarto jej szczególne osiągnięcia dla Gminy Mszana Dolna:
„Prof. dr hab. Józefa Kobylińska jest językoznawcą, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (dawniej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, a potem Akademii Pedagogicznej), gdzie pełniła szereg funkcji, m. in. wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej, prodziekana i dziekana Wydziału Humanistycznego; jest wychowawcą wielu pokoleń nauczycieli polonistów oraz licznych badaczy języka. Urodziła się w Mszanie Dolnej. Mimo, iż swoje prywatne i zawodowe życie związała z Krakowem, swoje zainteresowania ulokowała w stolicy Zagórzan i jej okolicach. O zainteresowaniach badawczych prof. Józefy Kobylińskiej zdecydowało właśnie miejsce urodzenia oraz bardzo dobra znajomość kultury i gwary górali zagórzańskich. Stąd kierunki jej naukowych dociekań koncentrują się wokół czterech tematów: pisarstwo Władysława Orkana, gwara zagórzańska, język Ksiąg gromadzkich wsi Kasina Wielka oraz historia, zwłaszcza najnowsza, jej małej ojczyzny. Od 1965 r. jest członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (Oddział w Mszanie Dolnej).
Swoją zawodową uwagę i wiedzę skupiła również na terenie Gminy Mszana Dolna. Jest autorką Słownika gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) – jedynego w regionie słownika pożytecznego dla leksykogarfii gwarowej, zawierającego ponad 10 000 haseł (bez podhaseł i związków wyrazowych) – z tego ok. ¾ to wyrazy i wyrażenia bardzo ważne dla geografii językowej. W recenzji do książkowego wydania tego słownika prof. Marian Kucała podkreśla, że obecnie trudno by już było zebrać taki materiał, gdyż gwary cofają się i zanikają. Prof. Kobylińska ocaliła więc od zapomnienia najistotniejszy fragment naszego dziedzictwa kulturowego.
Badała również pod względem językowym najstarszy zabytek z tego regionu – Księgi gromadzkie wsi Kasina Wielka. Opublikowała na ten temat kilka artykułów, a całe opracowanie Studia nad językiem ksiąg gromadzkich wsi Kasina Wielka 1513 – 1804 wydane zostało z okazji 650 – lecia lokacji Kasiny Wielkiej. W recenzji do tego wydania prof. dr hab. Leszek Bednarczuk zawarł najbardziej istotne dla Zagórzan efekty pracy prof. Kobylińskiej: „Książka Profesor Józefy Kobylińskiej to wyjątkowe dzieło, które jest równocześnie pracą naukową z dialektologii historycznej i onomastyki południowomałopolskiej a zarazem encyklopedią wiedzy o życiu codziennym i kulturze dawnych Zagórzan (górali gorczańskich). We wprowadzeniu przedstawiła Autorka historię wsi od najstarszej wzmianki z 1254 roku do dziś i wyjaśniła jej nazwę, zanotowaną przez Długosza jako Kwasina (od smaku wody w przepływającym przez nią potoku). Omówiła znaczenie Ksiąg gromadzkich jako świadectwa języka regionalnego epoki średniopolskiej. W podstawowej części rozprawy dokonała skrupulatnej analizy zawartego w Księgach słownictwa w obrębie kilkunastu pól wyrazowych (nazwy ziemi, umiejętności i spadków, tytułów, zawodów, nazwy zwierząt domowych, pożywienia, zabudowań, stosunków rodzinnych, przestępstw i kar, miar czasu), a następnie objaśniła imiona i nazwiska ówczesnych mieszkańców wsi. W części gramatycznej scharakteryzowała słowotwórstwo, fleksję i fonetykę gwarową. Całość dopełniła bogata bibliografia oraz alfabetyczny indeks wyrazowy. Licząca ponad 500 stron monografia jest językowym pomnikiem wystawionym przez Autorkę jej ojczystej ziemi zagórzańskiej”.
Prof. dr hab. Józefa Kobylińska była referentem i jednym z głównych organizatorów konferencji naukowej pt. „Historia, tradycja, kultura” zorganizowanej z inicjatywy Wójta Gminy Mszana Dolna, Bolesława Żaby oraz Katedry Języka Polskiego Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Konferencją tą zapoczątkowano obchody jubileuszu 650 – lecia lokacji wsi, która miała miejsce w 1363 roku. Podczas obrad konferencyjnych naukowcy z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (jedną z nich była prof. Józefa Kobylińska) wygłosili 8 referatów; cztery z nich dotyczyły różnych aspektów życia społecznego w XVI i XVII – wiecznej Kasinie Wielkiej. Materiał badawczy w tych referatach pochodził właśnie z Księgi gromadzkiej wsi Kasina Wielka. Pozostałe referaty dotyczyły osadnictwa na ziemi gorczańskiej; nazw chorób, na które umierali mieszkańcy Kasiny Wielkiej w dawnych wiekach; demonów zamieszkujących północne stoki Gorców oraz bohaterów powieści Lilian Seymur – Tułasiewicz, pisarki urodzonej w Kasinie Wielkiej. Referaty wygłoszone na konferencji wydane zostały drukiem w publikacji „Historia, tradycja, kultura” – księga referatów.
Temat Kasiny Wielkiej, jako krainy mogił i krzyżów, prof. Józefa Kobylińska poruszyła również w artykule opublikowanym w Roczniku Sądeckim TOM XLIII.
Opracowała również i opublikowała w Małopolskim słowniku biograficznym uczestników działań niepodległościowych 1939 – 1956 oraz czasopismach regionalnych kilkadziesiąt biogramów osób związanych z ziemią zagórzańską, głownie członków ruchu oporu (AK) oraz ofiar gestapo i NKWD.
Swoją wiedzą na temat regionu, historii i kultury Zagórzan, dzieliła się hojnie z wszystkimi zainteresowanymi, m. in. wygłaszając referaty na wielu konferencjach naukowych, na zjazdach PTL oraz na konferencjach nauczycielskich i spotkaniach z młodzieżą”.
Obrady ostatniej w tym roku sesji Rady Gminy zakończono życzeniami noworocznymi.
Magda Polańska
