A to ciekawe!
Wielu autorów pisząc o historii Raby Wyżnej podaje, że w bliżej nieokreślonej przeszłości na terenie wsi funkcjonował kamieniołom, w którym pozyskiwano surowiec do wyrabiania kamieni młyńskich, które następnie miałby być transportowane tratwami spływającymi z nurtem rzeki Raby. Obiekt ten znajdować miałby się na stokach góry o nazwie Strug.
Kilka lat temu Adam Sawina zwrócił się na łamach lokalnego czasopisma z prośbą o wskazanie, który z miejscowych szczytów nosi wymienioną nazwę i gdzie mógłby się znajdować rzeczony kamieniołom. Nikt z mieszkańców nie był w stanie udzielić odpowiedzi na te pytania. Należało zatem zajrzeć do źródeł historycznych.
Informację na temat rabiańskiego kamieniołomu można odnaleźć w IX tomie „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” z 1888 roku (str. 340). Autorzy opracowania przytaczając ten wątek powołują się na nieopublikowany „Słownik historyczno-statystyczno-geograficzny królestwa Galicji” autorstwa Franciszka Siarczyńskiego pochodzący z lat 20. XIX wieku. Rękopis tego dzieła przechowywany jest w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. W tomie III na stronie 62 znajduje się taki oto zapis:
„W bliskości Raby Niżnej jest góra Strug zwana, w której łamią kamienie młyńskie, jedne z najlepszych. Kamień piaskowy leży ławicami na 1 lub 2 stopy grubości, składa się z granitowego lub kwarcowego kruchu, czerwonym, białym lub niebieskim iło-marglem zlepiony. Orydnaryjny młynowy kamień mały na miejscu 15 złotych kosztuje, średni 20, większy 24. O 2 mil stąd jest inna góra z łamem takiegoż kamienia, a że Raba rzeka blisko płynie i do Wisły uchodzi, przeto jest łatwość przesyłania go do Krakowa i na całą Polskę, nawet do Warszawy sprowadzają”.
Pomyłka wynikła z tego, że we wspomnianym rękopisie notka ta znalazła się pod hasłem „Raba Wyżna”, a powinna być umieszczona przy wcześniejszej pozycji „Raba Niżna”.
Dalsze dociekania potwierdziły, że w rejonie Raby Niżnej jest góra zwana Strug, a także kamieniołom, z którego być może wydobywano surowiec do wyrobu kamieni młynnych. Co ciekawe, w okolicach Mszany Dolnej spotyka się nazwisko Strug.
Adam Sawina
Źródło: FB Raba Wyżna i okolice
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jeśli ktoś wie gdzie znajduje się ten kamieniołom lub góra, prosimy aby podzielił się z nami informacjami przesyłając je listem na adres Urzędu Gminy Mszana Dolna ul. Spadochroniarzy 6, 34 – 730 Mszana Dolna lub pocztą elektroniczną: m.polanska@mszana.pl. Można również przekazać takie wiadomości telefonicznie 18/3319804 lub osobiście w pok. 47 Urzędu Gminy.