Padli w walce o ideę, spowici w szkarłat krwi…
W starciach z sanacyjną policją, 23.08.1937r., poległo dziewięciu chłopów tej miejscowości biorących udział w ogólnokrajowym proteście zarządzonym przez Kongres Stronnictwa Ludowego w Warszawie w styczniu 1937r., a wielu zostało rannych (więcej zabitych podczas strajku było tylko w Majdanie Sieniawskim w powiecie jarosławskim). Zabici chłopi pochowani zostali we wspólnym grobie na miejscowym cmentarzu. Na płycie pamiątkowej wyryte są ich nazwiska i napis: ”Bohaterom poległym w strajku chłopskim w Kasince Małej 23.VIII.1937r.”. Dla upamiętnienia tego wydarzenia na osiedlu Szczypki (w miejscu krwawych starć) powstał kamienny pomnik w kształcie zaciśniętej chłopskiej pięści.
Okoliczności oraz sam przebieg strajku i krwawych starć w Kasince Małej opisali bezpośredni świadkowie sierpniowych wydarzeń. Możemy o nich przeczytać m. in. w kronice parafialnej (notatka ówczesnego proboszcza – ks. Władysława Bączyńskiego - pobierz), czy wspomnieniach Wojciecha Jamroza, opublikowanych w pracy zbiorowej pod red. J. Kowala pt. „W dwudziestolecie Wielkiego Strajku Chłopskiego 1937 – 1957” (pobierz).
Pamięć o tych tragicznych wydarzeniach jest w Kasince Małej wciąż żywa i przekazywana jest kolejnym pokoleniom. Wszystkie „okrągłe” rocznice śmierci poległych w strajku chłopskim kasinczan (począwszy od dwudziestej) obchodzone były w tym miejscu bardzo tłumnie i uroczyście. Dzięki temu Kasinka Mała mogła gościć wielu znanych biskupów, księży, polityków, działaczy ludowych oraz samych uczestników strajku, również z innych regionów kraju. O poległych w sierpniu 1937r. bohaterach pamiętają jednak w każdą rocznicę krwawych starć nie tylko mieszkańcy tej miejscowości. Na wspólnej mogile i pomniku upamiętniającym to tragiczne wydarzenie składane są wiązanki świeżych kwiatów i zapalane są znicze. Widać ludzi w zadumie pochylających się nad grobem zabitych chłopów i szepcących cichą modlitwę „Wieczne odpoczywanie racz Im dać Panie…”.
Magda Polańska
fot. pogrzeb zabitych w strajku chłopskim kasinczan (arch. rodzin poległych)